Pierwszy wypadek samochodowy

Zabawka cesarza

Dawne pojazdy nie przypominały swoim wyglądem aut, które jeżdżą po współczesnych drogach. Biorąc to pod uwagę, można uznać, że pierwszy wypadek z udziałem automobilu przytrafił się francuskiemu wynalazcy Nicolasowi Josephowi Cugnotowi w 1771 roku. Uważa się, że Cugnot stał za budową pierwszego na świecie pojazdu z napędem parowym zdolnego do przewozu pasażerów. Część naukowców uważa jednak, że coś na wzór auta powstało jeszcze wcześnie. Mowa tu o konstrukcji wymyślonej przez ojca Ferdinanda Verbiesta, flamandzkiego misjonarza w Chinach.

Pojazd Verbiesta składał się z koła sterującego, przekładni, turbiny parowej, zbiornika z wodą podgrzewanego przez ogień oraz czterech kół źródło: jalopnik.com

Wynalazek Verbiesta miał być tylko zabawką dla chińskiego cesarza. Jej ostateczny rozmiar (o ile w ogóle została stworzona) był zbyt mały, aby w pojeździe można było pomieścić pasażerów. Tym samym Cugnot był pierwszym, który zbudował automobil, do którego można było wsiąść i przewozić nim ludzi. Warto jednak wiedzieć, że obu wynalazców wyprzedził i to o dwa stulecia Leonardo da Vinci, który opracował podstawy idei transportu za pomocą mechanicznych pojazdów.

Niegroźny dzwon

Pojazd Cugnota był w stanie pociągnąć 4 tony załadunku źródło: photo-voiture.motorlegend.com

Wróćmy jednak do Francuza i jego „Fardier à vapeur”, czyli „Pojazdu parowego”. Był to prawdopodobnie pierwszy w historii pojazd napędzany silnikiem parowym, którym można było podróżować. W rzeczywistości nie znaleziono dla niego jednak szerokiego zastosowania i traktowano jedynie jako inżynieryjną ciekawostkę. Istnieją relacje, według których Cugnot miał pokazać francuskim urzędnikom prototyp samochodu parowego zdolny do przewożenia armat dla wojska już w 1769 roku. Jednak dopiero dwa lata później był on w pełni sprawny. Wynalazca miał nawet zaprosić kilku osób, aby wraz z nim odbyli pierwszą przejażdżkę. W czasie podróży pozbawiony kontroli pojazd pędzący z zawrotną prędkością 3 km/h rozbił się o mur ogrodu jakiegoś nieszczęśnika. Historycy nie mają jednak pewności, czy wypadek ten rzeczywiście miał miejsce. Wydarzenie nie zostało bowiem wystarczająco udokumentowane.

Pierwsza ofiara

Aby znaleźć lepiej opisany wypadek należy przenieść się aż o 98 lat, do roku 1869. 31 sierpnia w irlandzkim mieście Birr pisarka i badaczka Mary Ward miała nieprzyjemność stać się pierwszą, znaną w historii świata osobą zabitą przez automobil. Feralnego dnia kobieta wraz z trzema towarzyszami odbywała podróż pojazdem napędzanym parą. Podczas pokonywanie jednego z zakrętów Mary wypadła z „samochodu” i wpadła pod koło, które zmiażdżyło jej kark. Kobieta zginęła na miejscu.

Mary Ward źródło: themarysue.com

Wiadomość o wypadku pojawiła się już następnego dnia w gazecie King’s County Chronicle. Odbyło się także śledztwo, które miało na celu ustalenie przyczyny śmierci i ewentualnych winnych całego zajścia. Ostatecznie uznano, że śmierć Mary Ward była spowodowana nieszczęśliwym wypadkiem, chociaż nigdy nie odkryto przyczyn turbulencji pojazdu, które spowodowały, że kobieta wypadła z niego na ulicę.

Morderczy jak się okazało pojazd, został zbudowany przez pioniera turbiny parowej, kuzyna zmarłej, Sir Charlesa Algernona Parsonsa i jego brata. Co ciekawe Parsons miał zaledwie 15 lat, kiedy stał się jednym z prekursorów nowoczesnego transportu. Historia nieraz pokazała, że młody wiek nie jest żadną przeszkodą w podejmowaniu się wielkich rzeczy. Aleksander Wielki mając 16 lat był zajęty podbojem Maedi, która ośmieliła zbuntować się przeciwko Macedonii, a 16-letnia Joanna d’Arc podejmowała pierwsze kroki w staniu się powszechnie rozpoznawalną świętą, pouczając dowódcę garnizonu, jak ten ma wykonywać swoje zadania.

Pierwsza strona King’s County Chronicle z 1 września 1869 roku źródło: THE BRITISH LIBRARY BOARD

Parsons nie tylko opracował śmiertelnie niebezpieczny pojazd. On sam i jego brat byli pasażerami podczas feralnej przejażdżki, podczas której doszło do wypadku. Na szczęście dla świata, kuzyn ofiary nie zrezygnował z prac nad dalszym udoskonalaniem swojego wynalazku i tym samym wniósł ogromny wkład w inżynierię.

Śmiertelny paraliż

Brigdet Driscoll źródło: wikimedia

Pierwszy śmiertelny wypadek z udziałem automobilu na angielskiej ziemi miał miejsce w 1896 roku. Pierwszą ofiarą protoplasty współczesnych samochodów w Anglii była Bridget Driscoll, która została potrącona przez pojazd jadący z prędkością 6 km/h. Jeśli zastanawiacie się, jak doszło to tego, że kobieta została uderzona przez pojazd podróżujący wolniej niż większość ludzi piechotą, śpieszymy z wyjaśnieniami. Według naocznych świadków Brigdet zobaczyła auto zbliżające się zygzakiem w jej kierunku i po prostu zamarła wskutek lęku lub zupełnego zamętu, co spowodowało, że nie była w stanie zejść na czas z drogi.

Skutki braku wspomagania kierownicy

John William Lambert znajduje się po prawej źródło: caroljeanlambertbooks.com

Pierwszy wypadek odnotowany na amerykańskiej ziemi nie był tak tragiczny. Doszło do niego w 1891 roku w Ohio. Brała w nim udział legenda ówczesnej motoryzacji, John William Lambert. To właśnie on siedział za kierownicą pojazdu, który uderzył w wystający korzeń drzewa i w wyniku tego stracił panowanie nad automobilem.

Istnieją dwie prawdopodobne opowieści o pierwszym wypadku samochodowym w historii. Pierwsza z nich opowiada o „pani, która została zmiażdżona przez koła wynalazku jej kuzyna w 1869 roku”, a druga dotyczy „Francuza, który rozbił się dużym obiektem pędzącym 3 km/h w 1771 roku i wyszedł z wypadku bez szwanku”. Chcielibyśmy, żeby znalazło się znacznie więcej bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tej drugiej historii. Pierwsza z nich jest bowiem znacznie mniej humorystyczna.