Mars: Martwa planeta? Pierwsze wizje i zdjęcia

Mars: Martwa planeta? Pierwsze wizje i zdjęcia - cz. 1

Pewnej nocy w 1877 roku włoski astronom Giovanni Schiaparelli oglądał Marsa ze swego obserwatorium na szczycie góry. Od czasu do czasu odrywał oko od okularu teleskopu i gorączkowo szkicował tarczę planety.

Schiaparelli postanowił zbadać powierzchnię Marsa dokładniej niż ktokolwiek przed nim. Wśród wielu szczegółów, które dostrzegł wytrwały astronom, znajdowały się cienkie, słabe linie, przecinające całą tarczę planety. Schiaparelli określił je włoskim słowem canali, co oznacza kanały. Już wkrótce w wiktoriańskim społeczeństwie zaczęły krążyć fantastyczne opowieści o cywilizacjach marsjańskich, które stworzyły rozbudowaną sieć kanałów. Mars jest przecież bardzo podobny do Ziemi. Wprawdzie jest dwa razy mniejszy, ale marsjański dzień trwa tylko 36 minut dłużej niż ziemski. Mars ma również polarne czapy lodowe, które z dużej odległości wydają się podobne do naszych. Oś obrotu Marsa jest pochylona do płaszczyzny orbitalnej niemal pod takim samym kątem, dzięki czemu na Marsie występują podobne pory roku, tyle że dwa razy dłuższe, ponieważ rok marsjański liczy 687 dni. Jeśli Wenus była uznawana za naszą siostrę bliźniaczkę, to Marsa można by uważać za kuzyna.

Mars Giovanni Schiaparelli

źródło: wikipedia.org

Gdy pod koniec 1964 roku Stany Zjednoczone wysłały wreszcie sondę w stronę Marsa, naukowcy już od dawna podejrzewali, że na tej planecie jest zbyt zimno, by mogło istnieć tam życie, ale na każdej mapie Marsa w dalszym ciągu rysowano kanały Schiaparellego. 15 lipca 1965 roku okazało się, że wszystkie mapy trzeba będzie narysować od nowa. Tego dnia rozpoczęła się krytyczna faza lotu sondy Mariner 4. Po ośmiu długich miesiącach i pokonaniu milionów kilometrów sonda miała zaledwie 20 minut na uchwycenie pierwszych cennych obrazów powierzchni Marsa, oddalonego teraz o 10 tysięcy kilometrów. Sonda sprawiła się znakomicie, rejestrując 21 obrazów pasa powierzchni z północy na południe, nim Mars zniknął z jej pola widzenia.

Jak to się dzieje, że sondy kosmiczne nie błądzą

Jak to się dzieje, że sondy kosmiczne nie błądzą?

Bez tych robotów penetrujących głębiny kosmosu Układ Słoneczny byłby dla nas zbiorem kilku poruszających się punktów światła na nocnym niebie. Jak wygląda sonda kosmiczna podczas lotu? Jak wykonuje wszystkie zadania i jak przesyła informację z tak ogromnej odległości?

Tempo przesyłania danych było wówczas niewiarygodnie powolne – osiem bitów na sekundę (obecnie sondy przesyłają informację w przybliżeniu 10 tysięcy razy szybciej). Obrazy Marsa zostały zarejestrowane na taśmie magnetycznej i następnie przesłane na Ziemię, co trwało trzy tygodnie. Gdy pierwszy obraz innego świata odebrano wreszcie w Jet Propulsion Laboratory w Kalifornii, rozmyty obraz skraju globu wywołał falę podniecenia wśród zgromadzonych uczonych i dziennikarzy. Wyraźnie czuło się powszechną ulgę, że coś jednak udało się odebrać, oraz oczekiwanie na ciąg dalszy.

Gdy jednak wreszcie dotarły lepsze obrazy Marsa, wszystkich czekało gorzkie rozczarowanie. Na zdjęciu numer 8, pierwszym ostrym obrazie powierzchni, uczeni zobaczyli... kratery. Brakowało kanałów, łożysk rzek, dolin i gór, występowały tylko kratery. W ośrodku kontroli lotu wyczuwało się powszechne przygnębienie. Mars wyglądał równie monotonie jak Księżyc. Na Ziemi, która jest aktywna geologicznie, kratery ulegają zniszczeniu wskutek ruchu płyt tektonicznych, wybuchów wulkanów i erozji, natomiast obecność tylu kraterów na Marsie oznaczało, że nie zachodzą tam takie procesy. W ciągu kolejnych dni odebrano następne obrazy, ale były one niczym drażnienie tej rany: coraz więcej kraterów.

Mariner 4 Mars

źródło: jpl.nasa.gov

W 1969 roku, kilka dni po tym, jak Neil Armstrong stanął na Księżycu, w stronę Marsa wystartowały dwie następne amerykańskie sondy. Wielka wrzawa towarzysząca lądowaniu na Księżycu sprawiła, że nikt nie zwracał na nie uwagi. Może to i lepiej. Mariner 6 i 7 potwierdziły wyniki pierwszej sondy – przesłały nieco wyraźniejsze obrazy nieszczęsnych kraterów. Uczeni zajmujący się tym programem przeżyli kolejne rozczarowanie; jeden z nich powiedział nawet: „Otrzymaliśmy znakomite obrazy, znacznie lepsze, niż mogliśmy oczekiwać jeszcze kilka lat temu, ale co na nich widać? Monotonny krajobraz, wymarły jak ptak dodo. Nie ma czego szukać”.

Kratery Mars Mariner

źródło: lk.astronautilus.pl

fot. pixabay.com

Komentarze czytelników:

Brak komentarzy do artykułu - Twój może być pierwszy!

pomidor

* Wysyłając komentarz, potwierdzasz znajomość regulaminu portalu. Autor komentarza ponosi odpowiedzialność za jego treść, z kolei wydawca portalu zastrzega sobie możliwość moderacji treści i publikacji wyłącznie komentarzy najlepszych merytorycznie.

Sześć ścian, czyli sześcian - charakterystyka

Sześć ścian, czyli sześcian - charakterystyka

Sześcian to trójwymiarowy obiekt, który ma 6 przystających kwadratowych ścian. Wymiary wszystkich 6 kwadratowych ścian sześcianu są takie same.

Naczynie Dewara

Naczynie Dewara – dlaczego jest niezbędne przy pracy z ciekłym azotem? Wyjaśniamy

Jeśli korzystasz w swojej pracy z właściwości ciekłego azotu, wiesz zapewne, że gaz ten wymaga odpowiednich warunków przechowywania i transportu.

Jakim człowiekiem był Roman Dmowski?

Jakim człowiekiem był Roman Dmowski? Książki pokazują jego prawdziwe oblicze!

Polska zawdzięcza swą niepodległość ludziom odważnym, mądrym i wytrwałym w dążeniu do celu. A Roman Dmowski na pewno należał do wybitnego grona osób, które nieustannie walczyły o dobro całego kraju.

Ile miast jest w Polsce? Niewiele zabrakło do okrągłej liczby

Ile miast jest w Polsce? Niewiele zabrakło do okrągłej liczby

Liczba miast w Polsce jest zmienna. Z czasem nowe miejscowości otrzymują status miasta, a inne je tracą. Najświeższe dane pochodzą z 2019 roku. Ile obecnie miast jest w Polsce?

Kameleony zmieniają zabarwienie skóry nie tylko w celu ukrycia s

Kameleony zmieniają zabarwienie skóry nie tylko w celu ukrycia się

Podstawowym faktem o kameleonach znanym większości z nas jest ten mówiący o jego niezwykłej możliwości zmiany koloru skóry. Według powszechnie panującego przekonania jest to mechanizm obronny.

Pierwsze planety spoza Układu Słonecznego zostały odkryte przez

Pierwsze planety spoza Układu Słonecznego zostały odkryte przez naszego rodaka, Aleksandra Wolszczana

Aleksandra Wolszczana znają jedynie najbardziej zainteresowani tematyką kosmosu. Czas to zmienić.

Tragiczna historia Roberta Wadlowa - najwyższego człowieka w dzi

Tragiczna historia Roberta Wadlowa - najwyższego człowieka w dziejach

22 lutego 1918 roku Amerykanka Addie Wadlow urodziła zdrowego, ważącego 4 kilogramy syna, któremu nadała imię Robert. W przeciwieństwie do większości dzieci rósł on wyjątkowo szybko.

O istnieniu witamin wiemy dzięki Polakowi, Kazimierzowi Funkowi

O istnieniu witamin wiemy dzięki Polakowi, Kazimierzowi Funkowi

Polscy naukowcy wnieśli ogromny wkład w świat nauki. Niedopuszczalne jest naszym zdaniem to, że wiele nazwisk zostało na przestrzeni lat zapomnianych.

Jak działają palce, skoro nie ma w nich mięśni?

Jak działają palce, skoro nie ma w nich mięśni?

Poruszanie palcami i możliwość chwytania są zapewnione m.in. dzięki mięśniom. Co jednak ciekawe nie znajdują się one bezpośrednio w palcach i kciukach.

Byk i czerwony kolor – jak jest naprawdę?

Byk i czerwony kolor – jak jest naprawdę?

Walka z bykiem przyzwyczaiła nas do obrazu, w którym zaciekle atakujące zwierzę szarżuje w kierunku matadora prowokującego go za pomocą koniecznie czerwonej płachty. Dlaczego rogacz tak wściekle reaguje na widok czerwieni?

Renifery to nie tylko pomocnicy Mikołaja. Co warto wiedzieć o ty

Renifery to nie tylko pomocnicy Mikołaja. Co warto wiedzieć o tych zwierzętach?

Renifery są najbardziej znane z tego, że ciągną sanie Świętego Mikołaja. Poza tym tak naprawdę niewiele o nich wiadomo. Najwyższa pora to zmienić.

Polub nas na Facebooku'u
W celu ułatwienia korzystania z serwisu, strona wykorzystuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Możesz zarządzać ustawieniami plików cookies, korzystając z opcji swojej przeglądarki internetowej. Kliknij zgadzam się, aby informacja ta nie pojawiała się ponownie.
Zgadzam się