Fabryka fobii doktora Watsona

Jednym z pionierów był behawiorysta John Watson. W 1919 roku jego ciekawość wzbudziła obserwacja dziecka, które wykazywało irracjonalny lęk przed psami. Watson uważał, że człowiek nie posiada wrodzonego strachu przed zwierzętami domowymi, ale jeśli „jedno zwierzę jest w stanie wzbudzić strach, każdy poruszający się futrzak jest w stanie to zrobić.” Aby zaspokoić swój naukowy apetyt, podjął szereg eksperymentów na Johns Hopkins University w celu ustalenia, czy niemowlę może rzeczywiście być uwarunkowane w kierunku objawiania strachu przed słodkimi zwierzętami-przytulankami, gdy skojarzy je z przerażającymi bodźcami. Kilka lat wcześniej psy Pawłowa były warunkowane, aby ślinić się na dźwięk dzwonu. Watson miał nadzieję rozszerzyć pojęcie.

W 1920 roku znalazł on „zdrowe, flegmatyczne i pozbawione emocji” dziewięciomiesięczne dziecko o imieniu Albert. Był on synem mamki, która pracowała w szpitalu. Doktor wspierany był przez Rosalie Rayner, absolwentkę uniwersytetu. Pierwszym zadaniem naukowców było stworzenie psychologicznego odniesienia. Pokazali malcowi białego szczura, królika, psa i małpy. Albert do każdego zwierzęcia podchodził z wesołą ciekawością. Badacze przynieśli mu elementy takie jak maski i kępy bawełny. Manipulował obiektami z zainteresowaniem. Następnie umieścili długi stalowy pręt za głową dziecka i uderzyli gwałtownie młotkiem w metal. Albert wzdrygnął się z widocznym strachem. Dziecięce podstawowe reakcje na te bodźce zostały zanotowane, a dwa miesiące później została zapoczątkowana szczególna seria „wspólnych stymulacji”. Fragmenty notatek doktora nakreśliły jej postęp:

Wiek: 11 miesięcy, 3 dni

• Biały szczur został zaprezentowany Albertowi. Jak tylko jego rączka dotknęła futerka, za jego głową natychmiast uderzono w metalowy pręt. Dziecko podskoczyło gwałtownie i przewróciło się do przodu.
• Ponowna próba doprowadziła „obiekt” do płaczu.

Wiek: 11 miesięcy, 10 dni

• Szczur został zaprezentowany nagle i bez dźwięku. Jak tylko zwierzę dotknęło dłoni Alberta, ten wycofał rękę. Dwie próby przeprowadzone tydzień temu przyniosły efekt.
• Eksperyment z prętem - dziecko płacze.
• Sam szczur. Jak tylko został pokazany, malec zanosił się płaczem. Zaczynał raczkować i oddalał się od zwierzęcia.

Dlaczego kichamy? Czy należy tłumić kichanie?

Kichanie, to odruchowa, gwałtowna reakcja organizmu. Powstaje w wyniku podrażnienia wrażliwej błony śluzowej we wnętrzu nosa. Powietrze, gwałtownie wyrzucane przez nos, leci na odległość 3 metrów i osiąga prędkość dochodzącą do 200 kilometrów na godzinę!

Próby z kolejnymi zwierzętami lub nawet kępkami sierści wywoływały strach w dziecku. Jednak, gdy doktor dał mu drewniane zabawki, ten zaczął od razu zabawę z okrzykami radości. Nawet trzydziestodniowa przerwa nie była wystarczająca, aby wymazać sztucznie wywołany strach. Pozostało ostatnie naukowe pytanie: czy te uwarunkowane reakcje da się usunąć za pomocą metod laboratoryjnych? Watson ostatecznie zdecydował się odpuścić tę część eksperymentu ze względu na brak czasu. Kiedy opublikował wyniki swoich badań, zasugerował, że najlepszym sposobem zlikwidowania strachu byłoby zestawienie traumatycznego, metalicznego brzdęku z pozytywnym bodźcem, takim jak fizyczna stymulacja, cukierki lub żywność, albo konstruktywne działanie.

Jak na współczesne standardy, eksperyment Watsona był rażąco nieetyczny z oczywistych powodów. Albert i jego matka odeszli w zapomnienie natychmiast po badaniu. Nikt nie wie, co ostatecznie stało się z udręczonym dzieckiem, ani czy jego fobia prześladowała go w dorosłym życiu. Eksperyment „Mały Albert” jest legendą nauki psychologicznej. Został dokładnie przeanalizowany i jest często cytowany w publikacjach na temat ludzkiej psychiki i zachowań.