Proteiny - interesujące fakty
Białka, zbudowane wyłącznie z aminokwasów, nie są świetne tylko do rozbudowy masy mięśniowej i pobudzenia metabolizmu. Okazuje się, że są doskonałym źródłem interesujących faktów dla wszystkich ciekawych otaczającego nas świata.
- Białko jest w każdej z bilionów komórek naszego organizmu. Bez białka, podobnie jak bez wody, nie byłoby życia i to właśnie woda jest jedyną substancją, której jest więcej w naszym ciele od białka. Jego zawartość to około 18-20%.
- Słowo „proteiny” pochodzi z Greki. Proteios oznacza dosłownie „podstawowy” lub „na pierwszym miejscu”. Terminu proteiny użyto po raz pierwszy w 1883 roku.
- W 2010 roku 20-letni zawodnik Ben Pearson starał się zwiększyć spożycie białka w celu pobudzenia wzrostu mięśni. Jednak nikt nie wiedział, że ma on rzadką chorobę genetyczną, która uniemożliwiała jego organizmowi metabolizm protein. Skutki możecie odgadnąć sami - zwiększone spożycie białka spowodowało wzrost poziom amoniaku we krwi, a to doprowadziło do obrzęku mózgu i śmierci młodego sportowca.
- Włosy składają się z białek zwanych keratyną, której łańcuchy tworzą spiralny kształt. Białka keratynowe cechują się wysoką zawartością aminokwasów siarkowych. Im więcej siarkowych połączeń, tym włosy na głowie człowieka są bardziej pokręcone. Paniom, które chciałyby mieć kręcone włosy, a nie miały szczęścia co do biologicznych uwarunkowań, pozostaje lokówka.
- Białka, podobnie jak węglowodany i tłuszcze, są makroskładnikami. Makroelementy, to składniki odżywcze, które dostarczają kalorii i energii. Białka i węglowodany dostarczają 4 kalorie na gram. Tłuszcz już więcej, bo 9 kalorii na gram. Jedyną inną substancją, która dostarcza kalorii, jest alkohol. Nie jest on jednak uważany za makroskładnik, ponieważ ludzie nie potrzebują go, aby przetrwać - chociaż niektórzy mogą sądzić inaczej :).
- Ze wszystkich serów to parmezan z niską zawartością soli ma najwięcej białka. 41,6 g na 100 g produktu.
- Wśród ryb z największą zawartością białka przoduje tuńczyk żółtopłetwy, 30 g na 100 g porcji. Dalej jest łosoś (27 g) i halibut (27 g).
- Fasola, to także bogate źródło protein. Szczególnie gdy jest już bardzo dojrzała - wtedy ma ich najwięcej. 100 gram dojrzałych i uprażonych ziaren soi zawiera aż 40 g białka.
- Wołowina jest najpopularniejszym rodzajem mięsa spożywanym w Ameryce Północnej. Zawartość białka jest w niej jednak niska w porównaniu do tej, którą znajdziemy w drobiu. Dobrze wiedzą o tym osoby chcące zwiększyć masę mięśniową. Kurczak z ryżem to wśród nich bardzo popularny posiłek.
- Jedno z najmniejszych państw na świecie - Luksemburg - może pochwalić się największą ilością zjadanego mięsa w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Każdy z Luksemburczyków zjada średnio 136 kilogramów mięsa rocznie! Na drugim miejscu jest obywatel Stanów Zjednoczonych - około 125 kilogramów, głównie wołowiny. Na najniższym stopniu podium znajduje się Austriak - 121 kilogramów „białka zwierzęcego” na osobę.
- Białka mogą mieć dziwaczne nazwy. Np. białko Pikachurin jest białkiem budującym siatkówkę oka, a nazwę wzięto od postaci Pokémon - Pikachu. Białko Sonic Hedgehog zostało nazwane na cześć Sonica - niebieskiego jeżyka, bohatera serii gier wideo japońskiego studia Sega. Istnieje także białko Ranasmurfin, nazwane tak ze względu na swój smerfny kolor.
- Bez grupy białek zwanych albuminy ludzkie ciało zaczęłoby puchnąć.
- Owady są bardziej pożywne niż wiele innych popularnych źródeł białka. Na przykład 100 g mięsa z lędźwiowej części półtuszy wołowej, między rostbefem a krzyżową, czyli części, z której robi się jedne z najlepszych steków, zawiera 29 g białka i 21 g tłuszczu. Natomiast 100 g konika polnego - 20 gramów białka i zaledwie 6 g tłuszczu. Dodatkowo owady emitują 10 razy mniej gazów cieplarnianych, niż hodowla zwierząt gospodarskich. Wszystkim zainteresowanym życzymy smacznego.
- Męski wytrysk zawiera około 150 mg białka.
- Dietetycy sugerują, że od 10 do 35% dziennego zapotrzebowania na kalorie powinny dostarczać białka. W takim przypadku mężczyzna o wadze 80 kilogramów potrzebuje co najmniej 80 gramów białka dziennie.
- W ludzkim ciele występuje około 100 000 rodzajów białka. Organizm potrzebuje ich, by rosnąć, regenerować się i przeprowadzić prawie każdą reakcję chemiczną, jaka w nim zachodzi.
- Budujące nas białka mają wiele kształtów i rozmiarów. Te najprostsze wyglądają jak pociągi, złożone z wielu wagonów. Każdy „wagon”, który tworzy „pociąg”, nazywany jest aminokwasem. Wszystkie proteiny w organizmie mają jedną wspólną cechę - są zbudowane z 20 rodzajów aminokwasów.
- Kompletne proteiny to te, które zawierają dziewięć podstawowych aminokwasów. Zazwyczaj te w żywności pochodzenia zwierzęcego np. mięso, ryby, nabiał i jaja są kompletne. Orzechy i warzywa, to źródła niekompletnych białek.
- Proteiny o najwyższej jakości znajdziemy w białku kurzego jajka. Nic nie może się z nim równać.
- Proteiny czynią posiłek bardziej sycącym, a to z kolei pomaga utrzymać prawidłową wagę ciała. Zwiększenie spożywanego białka o 15% i zmniejszenie zawartości tłuszczu w codziennie przyjmowanych kaloriach o 15% spowoduje stałą utratę wagi.
- Jedzenie zbyt dużej ilości białka może być niebezpieczne (jak wiecie już z punktu 3). Zbyt wysoki jego poziom może przeciążyć wątrobę i nerki. Organy te mają wtedy bardzo dużo intensywnej pracy, aby usunąć nadmiar białka. Gdy po badaniach moczu okaże się, że białko w nim występuje, jest to sygnał alarmujący. W tym wypadku powinniśmy udać się do lekarza specjalisty.
- Choć ludzkie mięso jest dobrym źródłem białka wysokiej jakości, kanibalizm nie był historycznie motywowany dietą. Chyba że w przypadku szczególnego głodu i chęci przetrwania. Częściej był to religijny rytuał.
- Wegetariańskie źródła protein, to rośliny strączkowe, orzechy, nasiona i owoce. Rośliny, które są ubogie w białko, to te korzenne i bulwiaste, np. bataty, maniok, słodkie ziemniaki.
Brak komentarzy do artykułu - Twój może być pierwszy!