Sylwester 11999 - istnieje zegar, który wybije nastanie 12 milenium

Milenijny prototyp

Jako społeczeństwo mamy małe doświadczenie tworzenia maszyn w technologii, która będzie w stanie działać przez 400 pokoleń. Zegar Hillisa (The Clock – jak każe o nim mówić pomysłodawca) jest jedną z nielicznych jak do tej pory prób. Trzy lata, jakie zajęła praca nad konstrukcją, przyniosły pierwszy prototyp. Ukończmy przed 31 grudniem 1999 roku, zdążył wybić nowe milenium. Kurant uderzył wtedy dwa razy, a licznik przestawił się z 01999 na 02000. Ponad dwumetrowy model można oglądać w Londyńskim Muzeum Nauki. Prototyp 1 przesuwał wskazówkę co każde 30 sekund. Jego wypolerowana, szczotkowana metalowa powierzchnia lśniła w słońcu. Odmierzał godziny, lata, wieki, a także fazy księżyca i wskazywał znaki zodiaku. Prototyp 2, to już właściwy zegar – ten, który jest gotowy trwać 10 000 lat. Pierwszy zegar posłużył za wzór. Pomniejszony model po prostu wielokrotnie powiększono.

Symbioza maszyny i natury

Zegar, którego twórcą jest Danny Hillis ma blisko 60 metrów wysokości i będzie świadkiem każdej upływającej sekundy, minuty, dnia, wieku i tysiąclecia - przynajmniej przez kolejne 10 000 lat, choć wskazówka drgnie tylko raz na sto lat, a kukułka wyskoczy tylko 10 razy – co każde milenium. Czas działania nie został wybrany przypadkowo, mieści się bowiem w granicach prawdopodobieństwa – znajdowane są fragmenty garnków i koszyków z roku 10000 p.n.e. Jest więc możliwe, by produkty rąk ludzkich przetrwały tak długi okres. Przez cały ten czas mechanizm ma działać z perfekcyjną dokładnością.

Niesamowity jest system odpowiadający za wygrywanie melodii. Ta ma być bowiem słyszana każdego dnia i nigdy się nie powtórzy! Unikalna melodyjka składa się z dziesięciu dźwięków. System przekładni, bolców i kółek, służący do jej generowania, jest w stanie stworzyć 3,5 miliona różnych kompozycji. Od czasu do czasu Zegar będzie się ponownie nastawiać, wykorzystując światło, które zapewnia piekące słońce pustyni (w skale wykuto specjalne okno) - w ten sposób mechanizm dopasuje się do południa słonecznego. Jego wahadło jest napędzane tylko i wyłącznie Ziemią. Dzięki zmianom temperatury i ciśnienia podczas pustynnej nocy.

W ten sposób możemy zapomnieć nawet o minimalnym wkładzie ludzkim w konserwację całego urządzenia, która po prostu przestanie być potrzebna. Po pewnym czasie bez wizyt, Zegar przestanie jednak dzwonić. Zostaną na to przeznaczone nadwyżki energii, powstałe, gdy będzie na przemian wyjątkowo ciepło i bardzo zimno – priorytet ma mechanizm mierzenia czasu.

Nieistotne materiały nie skuszą złodzieja

Sygnał „WoW”

To dość częsta scena w filmach science fiction: introwertyczny naukowiec pracujący na nocnej zmianie przy programie SETI nagle podskakuje z podniecenia na fotelu. Na panelu sterowania miga czerwona dioda. „Mamy sygnał!” - krzyczy do słuchawki w momencie, gdy igły rejestratorów tańczą na papierze, rysując wykresy.

Przez tak niewyobrażalnie długi czas metalowe części zużyłyby się, więc Zegar nie mógł być wykonany w tradycyjny sposób. Wewnątrz dwóch prototypów znajduje się cyfrowy komputer, przystosowany do obliczeń z dokładnością do 28 bitów. Komputer ten jest w pełni mechanicznym urządzeniem, wymyślonym i opracowanym przez Hillis'a. Został skonstruowany w celu zapewnienia poprawnego mierzenia czasu nawet w przypadku ekstremalnej pogody.

By zapobiec zużyciu mechaniki, co mogłoby spowodować niedokładności, elementy zegara zostały wykonane głównie z kwasoodpornej stali, a niektóre nawet ze skały lub nowoczesnej ceramiki. Pozwoli to zapobiec korozji tych części, które będą poruszać się bardzo powoli. Jak pokazuje przykład znajdowanych podczas prac archeologicznych garnków - ceramika jest w stanie przetrwać bardzo długo.

Autor i pomysłodawca projektu marzy, by jego dzieło było w perspektywie dalekiej przyszłości traktowane tak, jak my odbieramy w obecnych czasach piramidy. Pamiętacie pewnie, co się z nimi stało – zostały obrabowane. Amerykanin zabezpieczył się i przed tym niebezpieczeństwem. Dlatego też Zegar został stworzony z wielkich części i nieistotnych materiałów, jak Stonehenge, aby nie był obiektem pożądania potencjalnych rabusiów. Konstruktor uważa, że jedynym problemem są ludzie – jeśli uznają zegar za nieistotny, zostanie zapomniany i popadnie w ruinę. Jeśli stanie się bardzo ważnym symbolem, ktoś w końcu zechce go zniszczyć. Profesjonalny magik poradził Hillisowi, by ten dobrze udokumentował proces budowy i ukrywania zegara – nawet jeśli urządzenie zostanie zniszczone, przetrwa mit o nim. Ludzkość lubi takie historie, prawda?

Sylwester 11999 przed Zegarem?

Nawet jeśli mechanizm będzie sprawny przez następne 100 wieków, czy ktoś usłyszy bicie obwieszczające nastanie roku 12 000? Hillis wierzy, że sam pomysł i projekt zegara, który ma przetrwać 10 mileniów, pomoże ludzkości osiągnąć wizję długiej perspektywy dla naszej przyszłości. To właśnie ten cel prowadził go do stworzenia wraz z biologiem Stewartem Brandem Long Now Foundation. Fundacja nie zbierała środków na budowę Zegara - finansowaniem projektu zajmuje się Jeff Bezos, założyciel i szef sklepu Amazon.com. Long Now Foundation powstała, aby zachęcać ludzi do poszerzenia swoich horyzontów i spojrzenia na siebie jako jednostki, której działania są częścią znacznie większej sieci ludzkiej egzystencji.

To nie koniec zakresu jej działań. Drugi identyczny zegar powstaje w zachodnim Teksasie. Plan Fundacji zakłada, że będą to pierwsze z sieci milenijnych chronometrów umieszczonych na całym świecie. Fundacja zaprasza sławnych myślicieli i futurystów na comiesięczne seminaria, aby opracować plan dla przyszłości całego gatunku homo sapiens. Plan, który pozwoli nam – ludziom zobaczyć ostatni ruch wskazówki Zegara.