Zwiedzamy Kaplicę Sykstyńską!

Budowa

Kaplica Sykstyńska została wybudowana w 1483 roku. Proces stawiania budowli o długości 40,93 m, szerokości 13,41 m i wysokości 20,70 m trwał osiem lat. Wymiary nie są przypadkowe - odpowiadają Świątyni Salomona, o której możemy przeczytać w Starym Testamencie. Jej fundatorem był Papież Sykstus IV, to od jego imienia powstała nazwa kaplicy. Pierwsza msza święta została tu odprawiona 15 sierpnia 1483 r. O świetności i pięknie tego miejsca świadczy liczba turystów, która odwiedza je każdego roku, a jest ich około 5 milionów!

Czymże jednak byłaby ona bez fresków. Całkowita ich powierzchnia, to 1110 m2, co odpowiada mniej więcej 1/6 powierzchni boiska piłkarskiego. Te najsłynniejsze zawdzięczamy oczywiście Michałowi Aniołowi. Najstarsze umieszczone są na podłużnych ścianach. Zostały wykonane w latach 1481-1483 przez artystów z Toskanii i Umbrii. Często określane są nazwą „Stara Sykstyna”, dla odróżnienia od fresków namalowanych przez Michała Anioła, nazywanych „Nową Sykstyną”.

Freski

Michał Anioł wkroczył na teren Kaplicy Sykstyńskiej w 1508 roku, aby po okresie czteroletniej pracy oficjalnie poinformować o jej zakończeniu. Według często powtarzanej legendy, artysta pracował sam w niesprzyjających warunkach, niewygodnej pozycji i słabym oświetleniu. Jednak badania przeprowadzone podczas ostatniej konserwacji fresków wykazały, że miał on kilku pomocników. Zadanie ozdobienia murów freskami zlecił mu Papież Juliusz II. Prawdziwe imię głowy Kościoła (jak wiemy, po wyborze papież przyjmuje inne imię) brzmiało Giuliano della Rovere. Słowo „rovere” w języku włoskim oznacza dąb. We freskach słynnego malarza można dostrzec dużą liczbę żołędzi. Czyżby to dyskretne wyrażenie uznania dla swojego patrona? Nie podejrzewamy przecież papieża o pychę.

Przed tym, jak Michał Anioł zabrał się do pracy, sufit kaplicy odzwierciedlał widok nieba nocą. Obecnie sufitowe freski dotyczą Starego Testamentu. Obraz Boga pojawia się na nich aż 6 razy. Artysta podszedł do tematu inaczej, niż ktokolwiek przed nim. Otóż Bóg w jego wizji, to nie ręka wychodząca z chmur, jak zwykle go przedstawiano, ale postać starca ukazana w odważny i dynamiczny sposób. Co ciekawe - w jednym z najsłynniejszych fresków, tym przestawiającym stworzenie Adama, płaszcz Boga do złudzenia przypomina swym kształtem... przekrój ludzkiego mózgu.

Z innych nietypowych rzeczy warto wymienić fakt, że postacie (na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej doliczymy się 343 różnych postaci) z malowideł „Grzech pierworodny” i „Wygnanie z raju” są leworęczne. Natomiast we fresku, przedstawiającym kuszenie Adama, artysta nie namalował tradycyjnego drzewa jabłoni. Zamiast niego pojawił się figowiec. Fresk za ołtarzem, ten okazujący Sąd Ostateczny powstał dużo później niż cała reszta. Michał Anioł pracował nad nim w latach 1536-1541. Malarz był już wtedy ponad 60-letnim człowiekiem. To, co możemy podziwiać obecnie, to nie oryginalna wizja artysty. Papież Paweł IV zażądał zniszczenia dzieła, uznając je za nieprzyzwoite. Po namowach zgodził się na zamalowanie intymnych fragmentów. W 1564 roku malarz Daniele da Volterra domalował im okrycia na miesiąc przed śmiercią Michała Anioła (przez co został nazwany „majtkarzem”).

Zapraszamy do środka!

Chcecie na własne oczy zobaczyć to słynne miejsce? Nie ma problemu. Kaplicę Sykstyńską możecie zwiedzić nie ruszając się sprzed komputera! Wirtualnie możemy znaleźć ją w portalu Świętego Miasta w dziale „Muzea Watykanu”. Autorowi prezentowanych zdjęć praca ta zajęła trzy lata! Oto bezpośredni link: www.vatican.va/various/cappelle/sistina_vr.

Wirtualny przewodnik dostępny jest w kilku językach: włoskim, angielskim, francuskim, hiszpańskim i niemieckim. Nie znacie tych języków? Pomożemy Wam. Ścianę po lewej stronie zdobi 6 scen ze Starego Testamentu, a po prawej umieszczono 6 scen z Nowego Testamentu. Są to (patrząc od strony ołtarza):

• Strona lewa:
• Mojżesz z żoną Seforą w Egipcie,
• Próby Mojżesza,
• Przejście przez Morze Czerwone,
• Mojżesz na górze Synaj,
• Ukaranie Korego, Danata, Aribona,
• Testament i śmierć Mojżesza,
• Strona prawa:
• Chrzest Chrystusa,
• Kuszenie Chrystusa,
• Powołanie apostołów Piotra i Andrzeja,
• Kazanie na Górze i uzdrowienie trędowatego,
• Wręczenie kluczy św. Piotrowi,
• Ostatnia Wieczerza.
• Poniżej namalowano szeroki pas, imitujący zasłony z tkaniny.
• Sklepienie - w prostokątnych polach (patrząc od ołtarza) przedstawione są następujące sceny:
• Bóg oddziela światło od ciemności,
• Bóg stwarza słońce i księżyc,
• Stworzenie Adama,
• Stworzenie Ewy,
• Grzech Pierworodny,
• Potop,
• Synowie Noego.

Boczne pola sufitu i lunety Michał Anioł ozdobił 12 postaciami proroków i sybill. Postać proroka Jeremiasza, to autoportret mistrza, który w ten sposób niejako podpisał swoje dzieło.

Nie tylko atrakcja turystyczna.

Szczegół, który nam umyka, gdy patrzymy na Mona Lisę

Chyba każdy widział ten najsłynniejszy na świecie obraz. Dzieło spod ręki Leonarda da Vinci, to najbardziej cenione malowidło z czasów renesansu. Jeden dość znaczący szczegół twarzy żony bogatego florenckiego kupca powinien zwrócić naszą uwagę...

Kaplica Sykstyńska od początku była przeznaczona na ważniejsze uroczystości kościelne. Dawniej często odprawiano w niej msze. Od 1870 Kaplica Sykstyńska stała się jedyną możliwą lokalizacją konklawe. Nowych papieży wybierano w niej już od 1492. Do drugiej połowy XIX wieku zdarzały się jednak także inne miejsca wyboru głowy Kościoła. Obecność około 20 tysięcy osób, zwiedzających dziennie Kaplicę Sykstyńską, to poważne zagrożenie dla bezcennych fresków. Groźny dla malowideł Michała Anioła, Botticelliego i innych artystów jest nie tylko nanoszony przez zwiedzających pył i kurz, ale również ich oddech. Od momentu zakończenia w 1994 roku prac konserwatorskich w Kaplicy nie wolno rozmawiać ani robić zdjęć. Z Kaplicą Sykstyńską połączona jest (niedostępna dla zwiedzających) Kaplica Pawłowa. Zdobi ją fresk "Ukrzyżowanie św. Piotra", jedno z ostatnich dzieł Michała Anioła.