Mały wielki bohater

Nie mając wyjścia członek US Army Signal Corps, Cher Ami dostał niebezpieczne zadanie przemknięcia obok sił wroga i dostarczenia wiadomości dla alianckich dowódców. Pośpiesznie nabazgrana notatka mówiła o potrzebie zwiększenia liczby żołnierzy i zmniejszeniu intensywności ostrzału. Brak komunikacji sprawił bowiem, że dowództwo aliantów ostrzeliwało pozycje swoich żołnierzy. Podczas gdy Cher Ami pokonywał las, w wyniku ostrzału nieprzyjaciela został postrzelony w klatkę piersiową. Zraniony został również w nogi. Mimo tego udało mu się pokonać 25 mil i dotrzeć do stanowiska dowodzenia z wiadomością. Dzięki temu batalion został uratowany.

Cher Ami przyznano francuski Krzyż Wojenny, który był medalem za bohaterstwo. Niestety w wyniku ran zmarł kilka tygodni po tym wydarzeniu. Następnie jego szczątki zostały umieszczone w skrzyni i wysłane do Instytutu w Waszyngtonie, gdzie je wypchano, oprawiono i wystawione na widok publiczny. Cher Ami, amerykański bohater wojenny był bowiem gołębiem pocztowym. Został wyhodowany w Wielkiej Brytanii, skąd trafił do grupy sześciuset gołębi, które armia Stanów Zjednoczonych wykorzystywała na terytorium Francji. Podczas swojej służby „Drogi Przyjaciel” wykonał 12 lotów. Każdy z nich pod ostrzałem wroga.

Wróćmy do bohaterskiego lotu. Charles Whittlesey wysłał z prośbą o pomoc trzy gołębie. Wszystkie z nich zostały zestrzelone. Jako ostatni pozostał właśnie Cher Ami. Notatka znajdowała się w kapsule meldunkowej, którą mocuje się do nogi gołębia. Pomimo ostrzału i odniesionych ran mały bohater nie poddał się i ze śrutem w klatce piersiowej, po utracie oka i z jedną nogą, która wisiała już tylko na ścięgnach, przebył odległość 25 mil w zaledwie 25 minut. Wyczyn ten sprawił, że udało się uratować życie 194 żołnierzy.

Gołębia, a w zasadzie gołębice udało się zaleczyć dzięki opiece wykwalifikowanych osób. Niestety posłaniec stracił nogę. Wkrótce po tym, jak ptasiego bohatera odznaczono medalem, przewieziono go do USA. Tutaj także został odznaczony z zachowaniem najwyższych honorów. Cher Ami stał się sławny. Na jego temat pojawiały się licznych artykuły w gazetach. Był na ustach wszystkich dzieci i budził podziw w oczach żołnierzy. Spreparowany po śmierci, która nastąpiła 13 czerwca 1919 roku gołąb został wystawiony w Natonal Museum of American History w Waszyngtonie.

Chociaż umiejętności gołębi pocztowych są rzeczą dość tajemniczą, ptaki takie jak Cher Ami posiadają niezwykłą zdolność do wracania do swoich domów, pokonując setki mil na nieznanym terytorium. Od wieków ludzkość wykorzystuje te cechy, przetrzymując gołębie w najbardziej kluczowych miejscach, a następnie wysyła pierzastych posłańców, z każdym, kto mógłby mieć potrzebę przesłania ważnych informacji.

Dzisiaj gołębie pocztowe kojarzone są przede wszystkim z hobbystami, ale jeszcze do 1950 roku stanowiły one znaczną część sieci komunikacyjnych na świecie. Już ponad 3000 lat temu starożytni Egipcjanie i Persowie zapoznali się z gołębią tendencją do lotu, który prowadzi go wprost do domu po tym, jak został przeniesiony w inne miejsce. Na pomysł ich wykorzystania wpadł zapewne jedne z przedsiębiorczych hodowców. Aby upewnić się, że tylko najbardziej wykwalifikowane gołębie pocztowe będą w użytku, stado hodowlanych ptaków umieszczano w zabezpieczonych koszach i transportowano do coraz odleglejszych miejsc. Te, które wróciły miały okazję do kopulacji, natomiast gołębie, które zgubiły drogę, zostawały pozostawione same sobie. W ciągu kilkudziesięciu pokoleń selektywnie hodowane ptaki rozwinęły niesamowite zdolności zasiedlania. Szybko też zostały wykorzystane do przekazywania komunikatów o zwycięstwie lub klęsce na polu bitwy.

Na początku 2007 roku grupa niemieckich naukowców odkryła pewne mikroskopijne struktury, które mogą być mechanizmem składającym się na naturalne kompasy. Wydaje się, że zbiór maleńkich cząstek osadzonych w nerwach naprowadzają dzioby gołębi na prawidłową drogę. Struktury przypominające podłużne kryształy wykazały bardzo dużą wrażliwość na działanie pól magnetycznych. Choć biolodzy nadal starają się uchwycić specyfikę tego mechanizmu, wydaje się prawdopodobne, że pozwala on gołębiom pocztowym wyczuwać względną siłę i kierunek północy magnetycznej w każdym czasie, a tym samym ustalić ich położenie w dowolnym miejscu na Ziemi.

Dalsze badania ujawniają mnóstwo potencjalnych zastosowań dla tych mikroskopijnych magnetometrów gołębi, zwłaszcza w takich dziedzinach, jak nanotechnologia, przechowywanie danych i globalne pozycjonowanie w ogóle. Wątpliwe jest, że nowoczesna formacja batalionu postawiłaby takie naturalne alternatywy ponad sztucznymi odbiornikami GPS i szyfrowanym radiem, ale te pierzaste pozostałościami dawnych wojen mogą nauczyć nas jeszcze kilka rzeczy o technologii globalnej nawigacji.