Kto dokonał kanonizacji królowej Jadwigi - żony „barbarzyńcy bez wykształcenia”?

Dwór andegaweński otaczał córki Ludwika ciepłą i rodzinną atmosferą, a król osobiście dbał o staranne wykształcenie dziewczynek. Już w pierwszych latach życia Jadwiga była przedmiotem skomplikowanej gry dynastycznej swego ojca. 18 września 1374 roku Leopold III Habsburg zwrócił się do Ludwika o rękę jego najmłodszej córki dla swego syna Wilhelma. Po zaręczynach doszło do zawarcia małżeństwa 4-letniej Jadwigi i 8-letniego Wilhelma w Hainburgu oraz pokładzin. Następnie odesłano młodziutką królewnę na dwór wiedeński, gdzie miała się kształcić i wychowywać razem z Wilhelmem aż do uprawomocnienia się ich związku po osiągnięciu przez obojga małżonków lat sprawnych, czyli 12 lat dla Jadwigi i 14 dla Wilhelma. Ponieważ siostry Jadwigi, Katarzyna i Maria, miały panować na tronach węgierskich i polskim, jej przeznaczono wspólne rządy z Wilhelmem w Wiedniu.

Jadwiga nie przebywała w Wiedniu długo, gdyż już w 1379, po śmierci swojej ośmioletniej siostry Katarzyny, ponownie znalazła się na dworze budzińskim. Powrót spowodowany był koniecznością zmiany planów sukcesji Ludwika Węgierskiego. Ostatecznie na tron polski przeznaczono Marię, więc Jadwiga miała panować wraz z mężem na Węgrzech. Niespodziewanie po śmierci Ludwika Węgrzy obwołali władczynią Marię, Jadwidze pozostała ewentualność panowania w Polsce. Jednak Polacy nie mieli zamiaru dopuścić do tronu Wilhelma Habsburga. Zażądali, by matka natychmiast przysłała Jadwigę do Polski, jednak targi trwały aż 2 lata.

źródło: wikipedia commons

Wreszcie w 1384 Jadwiga wjechała do Krakowa i 15 lub 16 października została koronowana na króla Polski. Miała wówczas ok. 11 lat i mimo młodego wieku była bardzo wykształcona. Znała łacinę, węgierski i niemiecki, a prawdopodobnie też włoski i podstawy polskiego. Zaskakiwała bystrością, inteligencją, ogładą wspaniałym wyglądem, a wyglądała na starszą, niż była w istocie. Na początku nie sprawowała władzy w Polsce, gdyż rządzeniem zajmowały się możne rody szlacheckie. Największym problemem dla panów polskich w tym czasie było pozbycie się Wilhelma Habsburga, który w oczach Jadwigi od dawna był jej mężem. Młoda królowa musiała zatem wybierać między osobistym szczęściem a interesem swej nowej ojczyzny i całego chrześcijaństwa, wszak sposobiony przez Polaków na męża Jadwigi poganin Jagiełło obiecał ochrzcić siebie i całe Wielkie Księstwo Litewskie. Nie mogła być jej miła perspektywa poślubienia o wiele starszego barbarzyńcy z dalekiego kraju, w dodatku analfabety.

Połączenie węzłem małżeńskim Jadwigi z wielkim księciem litewskim stało się realne na przełomie 1384 i 1385; ewentualna unia dawała liczne korzyści obu stronom i godziła we wspólnego wroga – zakon krzyżacki. 14 września 1385 Jagiełło wystawił w Krewie dokument, w którym sprecyzował swe zobowiązania wobec Jadwigi i Królestwa Polskiego, a Wilhelmowi obiecał wypłacić odszkodowanie. Wkrótce Jadwiga publicznie odwołała swój wcześniejszy związek z Habsburgiem. Po chrzcie Jagiełły odbyła się ceremonia zaślubin młodej pary, a później koronacja nowego króla. W ten sposób unia polsko-litewska stała się faktem, a Jadwiga, będąc już formalnie dojrzałą kobietą, poświęciła swe szczęście na ołtarzu interesów chrześcijaństwa i obu państw. Z pozoru poprawnie układające się stosunki z królem Władysławem pełne były ukrytych napięć. Jadwidze trudno było znaleźć z nim wspólny język z powodu ogromnej różnicy wykształcenia i wychowania. Być może to było przyczyną nasilenia się i tak już żarliwej religijności młodej królowej.

Kiedy kuszę uznano za broń niehumanitarną?

Kusza przez długi czas była dominującą bronią w średniowieczu. Miała szereg zalet. Z dobrym rezultatem mógł jej używać nawet niewyszkolony w jej używaniu żołnierz.

Od początku lat 90. wzrosło zaangażowanie Jadwigi w politykę wewnętrzną i międzynarodową. Żywo korespondowała z zakonem krzyżackim i Stolicą Apostolską, a także z dworami europejskimi. Królowa przyczyniła się także do zawarcia porozumienia między Jagiełłą a Witoldem w 1392 roku. Ostatnie miesiące życia Jadwiga poświęciła myślom o planowanej wyprawie przeciw Turkom i Tatarom, w czym dopomogła jej bulla papieża Bonifacego IX głosząca krucjatę przeciw niewiernym. Papież zgodził się także być ojcem chrzestnym oczekiwanego przez wszystkich dziecka. Jadwiga bowiem od końca 1898 roku była w ciąży. Przedwczesny poród nastąpił 22 czerwca 1399. Dziewczynka, której dano na imię Elżbieta Bonifacja, żyła tylko trzy tygodnie, a w tym czasie dzień po dniu pogarszał się stan królowej. 17 lipca 1399 roku Jadwiga umarła wskutek powikłań popołogowych i dwa dni później została wraz z córeczką pochowana w katedrze wawelskiej.

źródło: wikipedia commons

Postać Jadwigi odegrała niebagatelną rolę w rozwoju polskiej kultury narodowej. Miała niezwykle bogatą bibliotekę, do której wciąż zamawiała nowe dzieła. To z jej imieniem łączy się powstanie Psałterza floriańskiego, jednego z najstarszych zabytków języka polskiego. Zgromadziła wokół siebie grono wybitnych intelektualistów, duchownych i polityków. Opiekowała się klasztorami, kościołami i szpitalami dla ubogich, sama fundując nowe. W 1397 roku otrzymała od papieża zgodę na założenie w Krakowie fakultetu teologicznego, gdyż podupadły uniwersytet założony przez Kazimierza Wielkiego takiego nie posiadał. W testamencie Jadwiga zleciła Jagielle odnowienie krakowskiej wszechnicy i na ten cel przeznaczyła swe szaty i kosztowności. Król Władysław spełnił wolę zmarłej i 26 lipca 1400 roku wystawiła akt fundacyjny reaktywowanej uczelni.

Zmarła królowa już za życia była traktowana jak święta. Z radością oddawała się modlitwie, jej dobroć i uczynki miłosierdzia wzbudzały podziw i szacunek wśród otoczenia, a także wśród prostego ludu. Kanonizacji Jadwigi dokonał Jan Paweł II na krakowskich Błoniach 8 czerwca 1997 roku.